Ταχάρ Μπεν Τζελούν - Ο ρατσισμός, όπως τον εξήγησα στην κόρη μου

Ταχάρ Μπεν Τζελούν

Ο ρατσισμός, όπως τον εξήγησα στην κόρη μου

Εκδόσεις Λιβάνη, Αθήνα, 1998

Σελίδες: 108

Ο συγγραφέας μέσα από ένα παιχνίδι ερωταπαντήσεων συνομιλεί με την κόρη του επιχειρώντας να της εξηγήσει το φαινόμενο του ρατσισμού. Παρόλο που προσπαθεί να το παρουσιάσει με απλό και κατανοητό τρόπο, εμβαθύνει χωρίς περιστροφές «απογυμνώνοντάς» το. Προσεγγίζει και αποδομεί το ρατσισμό από διάφορες πλευρές (ιστορικές, θρησκευτικές, ψυχολογικές, οικονομικές κ.λπ.), χωρίς να αφήνει κανένα περιθώριο δικαιολόγησης του. Πιστεύει πως η ανάπτυξη του ρατσισμού είναι προϊόν κακής παιδείας (οικογενειακής ή και σχολικής) και ότι θεραπεύεται με τον ίδιο τρόπο: με μια αντιρατσιστική παιδεία. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει «ο αγώνας εναντίον του ρατσισμού αρχίζει με την εκπαίδευση».  Εκπαίδευση κυρίως των παιδιών, καθώς ισχυρίζεται οι μεγάλοι έχουν παγιωμένες αντιλήψεις που είναι δύσκολο έως αδύνατο να τις αλλάξουν.

Κάθε σελίδα είναι και ένα μάθημα γραμμένο με παιδαγωγική φροντίδα. Ιδανικό για αξιοποίηση στη μαθησιακή διαδικασία (για παιδιά Γυμνασίου/Λυκείου). Διαχρονικό, μα εξαιρετικά επίκαιρο. Απλό, μα απίστευτα διεισδυτικό.

Πιο κάτω παρατίθενται επιλεγμένα αποσπάσματα από το βιβλίο:

• «Ο ρατσιστής είναι κάποιος που πάσχει από σύμπλεγμα κατωτερότητας ή ανωτερότητας»
• «Ο ρατσιστής είναι εκείνος που σκέφτεται ότι όλα όσα είναι πολύ διαφορετικά από τον ίδιο απειλούν την ηρεμία του»
• «Μεταδίδει σε ανεπαρκώς πληροφορημένους ανθρώπους ψεύτικες πληροφορίες για να τους κάνει να φοβηθούν. Εκμεταλλεύεται τον, μερικές φορές, αληθινό φόβο των ανθρώπων»
• «Αν αύριο, για κακή μας τύχη, έδιωχναν όλους τους μετανάστες από τη Γαλλία, η οικονομία αυτής της χώρας θα κατέρρεε»
• «Δεν γεννιόμαστε ρατσιστές, γινόμαστε. Υπάρχει καλή και κακή εκπαίδευση. Όλα εξαρτώνται απ’ αυτόν που εκπαιδεύει, είτε στο σχολείο είτε στο σπίτι»
• «Ο ρατσιστής όμως πιστεύει ότι ο ξένος, όποιος κι αν είναι, θα του πάρει τα αγαθά του»
• «Ρατσιστής είναι αυτός που, με το πρόσχημα ότι δεν έχει το ίδιο χρώμα δέρματος ούτε την ίδια γλώσσα ούτε τον ίδιο τρόπο να γιορτάζει με κάποιον άλλο, πιστεύει ότι είναι καλύτερος, ας πούμε ανώτερος, απ’ αυτόν που είναι διαφορετικός από τον ίδιο»
• «Οι καθαρές φυλές, στο ζωικό βασίλειο, δεν μπορούν να υπάρξουν παρά μόνο σε πειραματική κατάσταση, στο εργαστήριο, όπως συμβαίνει με τα ποντίκια»
• «Κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός, δηλαδή αναντικατάστατος. Με άλλα λόγια, κάθε πρόσωπο είναι ένα θαύμα, μοναδικό και αμίμητο»
• «Είναι πολύ πιο εύκολο να επιβάλεις το μίσος απ’ ότι την αγάπη. Είναι πιο εύκολο να είσαι καχύποπτος, να μην αγαπάς, παρά να αγαπάς κάποιον που δεν γνωρίζεις»
• «Είναι εύκολο να λες: «Έχεις άδικο κι έχω δίκιο». Είναι δύσκολο να λες: «Εσύ έχεις δίκιο κι εγώ έχω άδικο».»
• «Οι άνθρωποι δεν ζητάμε να τους αγαπάμε, αλλά να σεβόμαστε την ανθρώπινη αξιοπρέπειά τους. Σεβασμός είναι να δείχνουμε ανοχή και ευγένεια. Είναι να ξέρουμε ν’ ακούμε τον άλλο»
• «Μερικές φορές, μορφωμένοι και καλλιεργημένοι άνθρωποι, ύστερα από μια ατυχία – την ανεργία, για παράδειγμα -, καθιστούν υπεύθυνους για την κατάστασή τους τους ξένους. Κατά βάθος, ξέρουν ότι οι ξένοι δε φταίνε σε τίποτε, όμως νιώθουν την ανάγκη να στρέψουν σε κάποιον την οργή τους. Αναζητούν έναν αποδιοπομπαίο τράγο»
• «Κάποιος που είναι δυστυχισμένος επειδή είναι άνεργος είναι έτοιμος να πιστέψει οποιαδήποτε βλακεία για να στρέψει σε κάποιον την οργή του»
• «Το γεγονός ότι έχει υποφέρει από μια αδικία δε σε κάνει αναγκαστικά δίκαιο»
• «Ο ρατσισμός αποτελεί μέρος της ιστορίας του ανθρώπου. Είναι σαν μια αρρώστια. Καλύτερα να το ξέρουμε και να μάθουμε να τον απορρίπτουμε, να τον αρνιόμαστε»
• «Ο ρατσιστής δεν αγαπάει την ελευθερία. Τη φοβάται. Όπως φοβάται και τη διαφορά. Η μόνη ελευθερία που αγαπάει είναι η δική του»
• «Όταν δεν αντιδρούμε, όταν δε δρούμε, κάνουμε το ρατσισμό κοινότοπο και αλαζονικό»
• «Ο αγώνας εναντίον του ρατσισμού πρέπει να είναι ένα καθημερινό αντανακλαστικό. Η επαγρύπνησή σου δεν πρέπει να μειώνεται ποτέ»