Taare Zameen Par (Like stars on earth)

Taare Zameen Par (Like stars on earth) (2007)
Χώρα παραγωγής: Ινδία
Είδος: Δραματική (δυσλεξία, μαθησιακές δυσκολίες)
Διάρκεια: 165'


Πρόκειται για ταινία ινδικής παραγωγής που πραγματεύεται το θέμα της δυσλεξίας. Αγγίζοντας με αληθινό και αφοπλιστικό τρόπο όλες τις πτυχές του φαινομένου, καταφέρνει να συγκινήσει και να προβληματίσει.

  • Είναι τα δυσλεκτικά παιδιά μαθησιακά «ανήμπορα», αντιδραστικά και τεμπέλικα; 
  • Οι μαθησιακές δυσκολίες επηρεάζουν καθοριστικά την ομαλή κοινωνικοποίηση ενός παιδιού; 
  • Με ποιες ειδικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις μπορεί το σχολείο να βοηθήσει; 
  • Το αξιακό σύστημα ενός σχολείου περιορίζεται στις υψηλές μαθησιακές επιδόσεις ή μπορεί να εμπλουτιστεί; 
  • Πώς μπορούν οι γονείς να αποδεχθούν το παιδί τους όπως είναι ή μήπως προτιμούν να προβάλλουν πάνω του τις δικές τους ανεκπλήρωτες φιλοδοξίες;
Αυτά, μεταξύ άλλων, είναι ερωτήματα που επιχειρεί να απαντήσει η ταινία.



Ο Ishaan, ένα οκτάχρονο αγοράκι, αντιμετωπίζεται από την οικογένεια και το σχολείο ως τεμπέλης, πεισματάρης και αντιδραστικός. Στην πραγματικότητα είναι δυσλεκτικός μόνο που κανένας δεν το αντιλαμβάνεται για να τον βοηθήσει. Η οικογένειά του είναι απαιτητική και πολύ αυστηρή απέναντί του. Συνεχώς οι γονείς του τον συγκρίνουν με τον μεγαλύτερο αδερφό, τον Yohan, που τυγχάνει να είναι άριστος μαθητής. Ο Ishaan βιώνει καθημερινά στο σχολείο την αποτυχία και την τιμωρία, με αποτέλεσμα να γίνει φοβερά εσωστρεφής και να αισθάνεται χαμηλή αυτοεκτίμηση. 

Μη έχοντας άλλη επιλογή, αφού η διευθύντρια του σχολείου σήκωσε τα χέρια ψηλά, οι γονείς του τον στέλνουν με το ζόρι να ζήσει σε οικοτροφείο. Στο οικοτροφείο η κατάσταση δεν αλλάζει. Οι εκπαιδευτικοί τον αντιμετωπίζουν όπως και στο προηγούμενο σχολείο: ως ένα τεμπέλικο παιδί μηδαμινών δυνατοτήτων. Ο εξευτελισμός που (ανα)βιώνει σε συνδυασμό με το χωρισμό από την οικογένεια τον οδηγούν στο να βυθιστεί στη μελαγχολία της απομόνωσης. Σταματά να ζωγραφίζει, κάτι που τον ευχαριστούσε παλαιότερα, και παύει να μιλάει σε όλους ακόμα και στους γονείς του όταν αυτοί του τηλεφωνούν. Ο Ishaan βρίσκεται πλέον σε τέλμα επιβεβαιώνοντας με κάθε τρόπο τις ανύπαρκτες προσδοκίες των εκπαιδευτικών και των γονιών του. 


Ο ερχομός ενός νέου εκπαιδευτικού με φρέσκες ιδέες θα αλλάξει δραματικά τη ζωή του μικρού Ishaan. Ο Ram, ο οποίος είναι και ο ίδιος δυσλεκτικός, διαισθάνεται αμέσως τα αισθήματα ανημποριάς και ματαιότητας του Ishaan. Κάνοντας μια μικρή έρευνα και μιλώντας με τους άλλους εκπαιδευτικούς συμπεραίνει πως το αγοράκι δεν είναι «ελλειμματικό» αλλά αντιμετωπίζει δυσλεξία. Δεν είναι λιγότερο έξυπνο από τα άλλα παιδιά, τουναντίον είναι ταλαντούχο και χρειάζεται διαφορετική μαθησιακή προσέγγιση για να αποκαλύψει τον πλούτο του.

Ο Ram θέλει να αναλάβει προσωπικά την περίπτωση του Ishaan. Για να συμβεί όμως αυτό πρέπει να αντιμετωπίσει και να υπερκεράσει την άρνηση των γονιών, τις αντιδράσεις του διευθυντή και τις «νουθεσίες» των συναδέλφων του. Το σημαντικότερο όμως ήταν να κερδίσει την εμπιστοσύνη του Ishaan, πράγμα που καταφέρνει αποκαλύπτοντάς του πως και ο ίδιος αντιμετώπιζε παρόμοιες δυσκολίες όταν ήταν μικρός. Άλλωστε, η σκόπιμη και στοχευμένη αυτο-αποκάλυψη ενός εκπαιδευτικού πάντοτε ενισχύει τις σχέσεις του με τους μαθητές. Πείθει το σχολείο να του δώσει μια νέα και διαφορετική ευκαιρία διαφοροποιώντας τις μαθησιακές προσεγγίσεις. Επίσης, αναλαμβάνει κάθε μέρα να βοηθά τον Ishaan με ειδικές παιδαγωγικές τεχνικές για να μάθει να διαβάζει και να γράφει. Σταδιακά ο Ishaan βελτιώνει τις επιδόσεις του, ανακτά την πίστη στον εαυτό του και αρχίζει να κοινωνικοποιείται. Αποκορύφωμα ήταν η πρωτιά του σε ενδοσχολικό διαγωνισμό ζωγραφικής που εισηγήθηκε και διοργάνωσε ο Ram. Η ζωγραφική ήταν η δίοδος που εξέφραζε τα συναισθήματά του, κατέγραφε τα βιώματά του, επικοινωνούσε! Με τη δημόσια επιβράβευση του πηγαίου του ταλέντου, ανανεώθηκε ως άτομο και προσδιορίστηκε ενώπιον όλων ως ικανός και άξιος. Επιπρόσθετα, για πρώτη ίσως φορά, άρχισε να χτίζει σχέση εμπιστοσύνης με τη σχολική κοινότητα, το πρώτο βήμα για τη σχολική επιτυχία.


Πίσω από τις μαθησιακές δυσκολίες δεν κρύβεται πάντοτε η τεμπελιά. Η τιμωρία, η ενοχοποίηση του παιδιού και ο εξευτελισμός δεν είναι η παιδαγωγική ή η γονεϊκή προσέγγιση που θα βοηθήσει το να αντεπεξέλθει. Αυτές είναι αναχρονιστικές αντιπαιδαγωγικές αντιλήψεις που αντί να βοηθούν διογκώνουν το πρόβλημα. Δεν δίνουν λύσεις παρά μόνο επιβεβαιώνουν και διαιωνίζουν τα συμπτώματα.

Η ταινία καταδεικνύει τον καταλυτικό ρόλο που έχουν οι εκπαιδευτικοί. Πολλές φορές απομένουν η τελευταία σανίδα ελπίδας για κάποια παιδιά. Η αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών με απαξιωτικά επίθετα, είναι a priori καταστροφικό. Όπως, επίσης, ο αβασάνιστος καταλογισμός στα παιδιά «αντικειμενικού ελλείμματος». Ο Ram πρόταξε ειδικές τεχνικές, ειλικρινή ενδιαφέρον, σεβασμό και αγάπη. Δίδαξε με την κατάρτιση και τη στάση του. Πάλεψε με το εκπαιδευτικό σύστημα, με τους γονείς, με τον εαυτό του. Πάλεψε για το αυτονόητο: την ευτυχία και την πρόοδο ενός παιδιού!

Το σχολείο οφείλει να δίνει ευκαιρίες σε όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά να βιώνουν θετικά τον εαυτό τους, όχι αποκλειστικά με μαθησιακά κριτήρια. Η επιβράβευση συμπεριφορών, ταλέντων, επιδόσεων (καλλιτεχνικών, αθλητικών, μουσικών κ.ά.) πρέπει να ενταχθεί στη σχολική καθημερινότητα. Ο πλούτος κάθε παιδιού, η μοναδική και ανεπανάληπτη προσωπικότητα κάθε μαθητή, ο πλουραλισμός της σχολικής τάξης, εάν αξιοποιηθεί θα προσφέρει τεράστια μαθησιακά και κοινωνικά οφέλη. Τo σχολείο πρέπει να συμπεριλαμβάνει και όχι να αποκλείει. Με άλλα λόγια να διαφημίζει και όχι να κρύβει ή να υποτιμά τα έργα των παιδιών.

Παρόμοιες ιστορίες συμβαίνουν και στα σχολεία μας. Παρόλα αυτά χρειάζεται ο εκπαιδευτικός να είναι συνεχώς σε εγρήγορση, ώστε να αντιλαμβάνεται και να προλαβαίνει τα μηνύματα των παιδιών.   

Digi-digi template

Back to TOP